Open boek tentamen online (also in English)
Good practice bij TLC
Margot v/d Berg
Het vak Sociolinguistics is afgesloten met een open boek tentamen. In dit document legt Margot uit wat een openboek tentamen is, waar je verschillende typen tentamenvragen aan kan herkennen en hoe je je voorbereidt op een openboektentamen.
English version: tips open book exam ENG
Openboektentamen
Margot van den Berg, versie 25 maart 2020
Het afsluitend tentamen van Sociolinguistics is een digitaal openboektentamen als gevolg van de maatregelen om de verspreiding van het COVID-19 virus tegen te gaan. In dit document leggen we uit wat een openboek tentamen is, waar je verschillende typen tentamenvragen aan kan herkennen en hoe je je voorbereidt op een openboektentamen.
1 Wat is een openboek tentamen?
Een digitaal openboektentamen is een tentamen van beperkte duur, waarbij je gebruik mag maken van hulpmiddelen zoals het cursushandboek, de dia’s van de colleges en je aantekeningen om de tentamenvragen te beantwoorden.
- Kennis wordt niet getoetst door middel van vragen die je kennis laten reproduceren (bijvoorbeeld ‘geef de definitie van X’, waarbij X een of ander concept is), maar door middel van vragen, waarbij je kennis en inzichten uit het boek, de colleges en de opdrachten moet inzetten en toepassen om tot een antwoord te komen.
- De antwoorden op openboektentamenvragen vind je niet letterlijk terug in het cursusmateriaal, je moet echt zelf nadenken en verbanden leggen.
- Je schrijft je antwoorden op in heldere en begrijpelijke taal. Taalgebruik is belangrijk bij een openboektentamen.
- Je geeft niet alleen antwoord op de vraag, maar je onderbouwt het antwoord met argumenten die laten zien dat je de cursusstof beheerst en begrijpt. Soms kan dit betekenen dat je twee theorieën met elkaar vergelijkt, soms is je antwoord een advies op basis van behandelde wetenschappelijke inzichten die je dan in je antwoord benoemt en vervolgens verbindt met het advies.
- De structuur en inhoud van het antwoord hangen deels af van het type tentamenvraag. Kijk dus goed naar welke vraag er gesteld wordt. Typen tentamenvragen worden in het volgende hoofdstuk besproken.
- Een openboektentamen is waarschijnlijk uitdagender dan een geslotenboektentamen. De beoordelende docenten hebben bovendien hogere verwachtingen van de kwaliteit van de antwoorden en de mate van toepassingsgericht, kritisch en analytisch denken, want het cursusmateriaal is immers beschikbaar.
2 Typen tentamenvragen
Kennis kan worden getoetst in een openboektentamen door middel van verschillende typen vragen, variërend van toepassingsgerichte kennisvragen, beschrijvende en analyserende vragen tot synthetiserende vragen, vergelijkende vragen, beoordelende vragen en adviserende vragen. Vraagtypen zijn natuurlijk van elkaar te onderscheiden met betrekking tot de vorm en inhoud van de vraag, maar ook op basis van vorm en inhoud van het antwoord. Zie onderstaande tabel voor een overzicht.
Tabel 1 Typen tentamenvragen
| Vraag/Opdracht | Antwoord | |
| Toepassingsgericht | Tabel 4.2 presenteert vier mogelijke manieren waarop gesprekspartners kunnen convergeren of divergeren. Leg deze tabel uit aan de hand van eigen voorbeelden. Welke mogelijkheid ontbreekt? | Leg relevante concepten uit en besteed voldoende aandacht aan de beschrijving van de voorbeelden. Vermeld expliciet waarom een voorbeeld bij een bepaalde manier hoort. |
| Beschrijvend | Wat laat figuur X zien? | Beschrijf relevante achtergrondinformatie van het onderzoek inclusief onderzoeksmethode, beschrijf de resultaten (let op x- en y-as), leg verbanden tussen figuur, resultaten en methode |
| Analyserend | Bereken de indexscore op basis van bijgevoegde tabel met frequentiegevens | Presenteer resultaten, maar ook berekeningen |
| Synthetiserend | In hoe verre heeft het onderzoek van Labov naar uitspraakvariatie op Martha’s Vineyard de sociolinguïstiek veranderd? | Beschrijf stand van zaken met betrekking tot kennis over taalvariatie en onderzoeksmethode vóór Labov. Beschrijf het onderzoek van Labov en belangrijkste uitkomsten. Beschrijf verschillen met betrekking tot kennis en onderzoeksmethode. |
| Vergelijkend | Wat zijn de overeenkomsten en verschillen tussen de theorieën van Giles en Bell? | Vat beide theorieën op relevante punten samen en bespreek zo volledig mogelijk verschillen en overeenkomsten in voldoende detail |
| Adviserend | Geef twee tips om de paradox van de observator te omzeilen. | Leg uit wat de paradox inhoudt, beschrijf twee onderzoeksmethodes in voldoende detail en bespreek expliciet hoe deze methodes de invloed van de onderzoeker in het onderzoek proberen te minimaliseren. Let op dat de adviezen overeenkomen met de geldende ethische richtlijnen en regels voor wetenschappelijk onderzoek. |
| Beoordelend | Welke onderzoeksmethode is het meest geschikt om een verband tussen taalattitude en attitude tegenover sprekers van die taal aan te tonen? | Welke methoden komen in aanmerking? Beschrijf deze methoden. Beargumenteer waarom één methode het meest geschikt is; gebruik wetenschappelijke inzichten om je argumenten te onderbouwen. Let op samenhang tussen vraag en antwoord. |
Aan het eind van dit document vind je een tabel met relevante aanwijzingswoorden en hun betekenis.
3 Aanwijzingen ter voorbereiding
- Ookal is het een openboektentamen, leer alsnog belangrijke theorieën, namen, concepten, inzichten en onderzoeksmethodes uit je hoofd. Als je deze kennis paraat hebt, dan hoef je dit niet op te zoeken en kun je meer tijd en energie besteden aan het leggen van verbanden en het formuleren van een helder en overtuigend antwoord.
- Helder en begrijpelijk taalgebruik is belangrijk bij een openboektentamen. Besteed dus meer aandacht aan woordgebruik, zinsbouw en tekststructuur dan in geval van een geslotenboektentamen.
- Gebruik je eigen woorden. Citaten zijn toegestaan, maar alleen als er volgens APA-richtlijnen verwezen wordt. Dit is geoefend tijdens de werkcolleges. Als je citeert, parafraseer het belangrijkste punt van het citaat dan in je eigen woorden om te laten zien dat je de inhoud van het citaat begrepen hebt.
- Maak samenvattingen en orden het cursusmateriaal bijvoorbeeld met behulp van papiermarkeerders in verschillende kleuren, zodat je snel informatie kunt opzoeken.
- Maak bij wijze van voorbereiding de opdrachten (excercises) in het handboek (antwoorden aan het eind van het boek), en kijk nog eens naar de opdrachten van de werkcolleges.
Bijlage 1
Elke vraag of opdracht op een tentamen bevat aanwijzingswoorden. Deze aanwijzingswoorden geven je informatie over de vorm en de inhoud van het antwoord op de vraag of opdracht. Tabel 2 geeft een overzicht van de meest gebruikte aanwijzingswoorden.
Tabel 2 Relevante verwijzingswoorden voor tentamens*
| Verwijzingswoord | Betekenis |
| Analyseer x | Onderzoek data vanuit een bepaalde theorie of benadering |
| Bespreek x | Leg de betekenis en/of functie van x zo volledig mogelijk uit |
| Vergelijk x en y | Toon zowel de overeenkomsten als de verschillen tussen x en y |
| Contrasteer x en y | Vergelijk x en y, maar alleen de verschillen |
| Bekritiseer x | Geef je beargumenteerde oordeel of mening over x op basis van een bespreking van de positieve en negatieve punten van x |
| Definieer x | Geef de formele betekenis van x. Moet je vaak uit het hoofd leren. |
| Beschrijf x | Geef een gedetailleerd verslag van x in een logische volgorde of passende academische schrijfstijl |
| Bediscussieer x | Geef argumenten voor en tegen x op basis van bewijzen, waarna je tot een conclusie komt |
| Inventariseer x | Som één voor één de onderdelen van x op |
| Beoordeel x | Geef een oordeel over de waarheid van x of het belang van x voor y op basis van een samenvatting van oordelen van deskundigen en/of wetenschappelijk onderzoek naar x. Bespreek voor- en nadelen van x en bekritiseer. |
| Illustreer x | Leg x uit aan de hand van concrete voorbeelden, vergelijkingen of analogieën |
| Interpreteer x | Verduidelijk de betekenis van x door middel van voorbeelden |
| Synthetiseer x / vat x samen | Geef een algemene samenvatting op hoofdlijnen van x. Meestal een bondige opsomming van voornaamste ideëen en/of aannames. Laat vooral de structuur van het idee achter x zien. |
| Bewijs x | Laat met behulp van resultaten van wetenschappelijk onderzoek of door middel van logisch redeneren zien dat x waar is |
| Verbind x en y | Maak de samenhang tussen x en y duidelijk door overeenkomsten te bespreken of door uit te leggen hoe y uit x is voortgekomen |
| Traceer x, volg x | Beschrijf de ontwikkeling van x door de tijd |
* Aanpassing van het overzicht op http://student.unsw.edu.au/open-book-and-take-home-exams